जगप्रसिद्ध कोरोना लॉकडाऊनमधली सोमवारची (३० मार्च २०२०) सकाळ. परसदारातल्या फुल-फळझाडांना पाणी पाजून
नुकताच घरगुती ऑफिसात पाय ठेवलेला. ऑनलाईन पेपर वाचण्यासाठीची विंडो संगणकावर ओपन करणार
इतक्यात जवळच्या बकुळाच्या पानांत कुणाच्यातरी पंखांच्या फडफडण्याचा आवाज आला.
आवाजाच्या दिशेनं पाहिलं तर दारातल्या उंबराच्या झाडावर सध्या मुक्कामी असलेला बुरखा किंवा काळटोप
हळद्या (ब्लॅक हूडेड ओरीयल)
५/७ फुट उंचीवरच्या बकुळाच्या झाडाच्या पानांवरचं पाणी आपल्या अंगाखांद्यावर खेळवत होता.
बुरखा हळद्याच्या कावळेअंघोळ उपक्रमाला अगदी ५/७ फुटांवरून निरखण्यात, ‘रामायण’ सुरु
होईपर्यंतचा माझा आणि चिरंजीवाचा वेळ सुखनैव सरला.
मागच्या गुढीपाडव्याला,
गुढी उभी करायला हा जोडीनं आलेला. त्यानंतर दोन दिवसांनी रात्री उंबराच्या झाडावर एकटाच बसलेला दिसला. याला पहिल्यांदा
दुरून पाहिलं तेव्हा क्षणभर वाटलं, ‘हा पिवळ्या रंगाचा चेंडू इथं वर कुणी नेऊन
ठेवला ?’ साधारण रात्रीचे पक्षी असेच बसतात म्हणे ! आज सकाळी सकाळी
उठल्यावर उंबराच्या झाडावर हा आपल्याच चोचीनं आपलीचं पिसं साफ करत बसलेला. जवळच्या
बकुळावर आणि त्या शेजारच्या पांढऱ्या कांचनवर बुलबुल आलेले दिसताच त्वरेने आपलं
हातातलं काम थांबवून हा तिकडे धावला. पंख फडफडताना दिसला तो बकुळीच्या पानांत. हळूहळू
हा बकुळसह तिथल्या पेरू, चाफा, कांचनवर विहरू लागला. सगळ्या झाडाच्या पानांवर
असलेले पाण्याचे थेंब जणू याच्याच अंगावर पडायला हवे असल्यासारखा ! एव्हाना हळद्यानं
आपल्या अंगावरची जवळपास सारी पिसं पानांवरच्या पाण्यानं भिजवलेली. सध्याच्या या
गर्मीत काय फिल आला असेलं ना त्याला ? त्याच्या बागडण्यावरून त्याच्या आनंदाचा
अंदाजही आलेला. आमच्या लहानपणी कोयना जलविद्युत प्रकल्पाच्या अलोरे (ता. चिपळूण) वसाहतीतील
शाळेला जाणाऱ्या जवळच्या रस्त्यावरच्या बागेत पाणी सोडले असताना फुटलेल्या पाईपच्या
फवाऱ्यावर चिवचिवाट करत अंघोळ करणाऱ्या चिमण्या पहायला मिळायच्या. खूप मजा यायची त्यांना
पाहायला तेव्हा ! आता हे घराजवळ असं चित्र पाहताना मेंदू कामात ‘लॉकडाऊन’ झालेला नसला
म्हणजे आजच्यासारखं जुनं आठवतं. तेव्हा छान वाटतं.
 |
उंबराच्या झाडावर आपल्याच चोचीनं
आपलीचं पिसं साफ करणारा हळद्या |
जैवविविधतेत भर घालणारा हा चमकदार काळ्या-
पिवळ्या रंगाचा हळद्या फळं खातो म्हणून याच्यावर हल्लेही होतात. आदिवासी समाजबांधव तर याला सूर्याचे
प्रतिक मानतात म्हणे. त्यांच्या काही नाच-गाण्यांत याचा उल्लेख येतो. फळांसह फुलांमधील
मध आणि कीटक हे याचं खाद्य. म्हणूनच कदाचित अंघोळ झाल्यावर पिसं भिजवलेला हा कांचनवर
विसावला. मला तेव्हा छानसा क्लिकही करायला मिळाला. एप्रिल ते ऑगस्ट हा याचा
प्रजननाचा काळ सध्या जवळ येतोय. कदाचित सुरक्षेचा विचार करून हा इकडे फिरकला
असावा. आमच्या परासबागेतल्या हिरव्यागार वातावरणात पक्षी आपल्या
उदरनिर्वाहासाठी, बागडण्यासाठी येत असतात. त्यातला हा एक लक्षवेधी
पक्षी. त्याचं आगमन आम्हांला एखाद्या सेलिब्रेटीसारखं वाटतं. पूर्वी एखादा क्लिक
द्यायला हा जाम भाव खायचा. याच्यावर कॅमेरा धरला की हा उडालाच दुसऱ्या फांदीवर !
आत्ताही तसं करतो, पण प्रमाण कमी झालंय. किंचित अधिक माणसाळलायं. किंवा त्याला
इथल्या आंब्याचा, उंबराचा मोह जडला असावा. कदाचित म्हणून रात्रीचा चेंडूसारखा आकार
करून उंबरावर झोपलेला दिसतो. घरात आमच्या चिरंजीवाला सध्या त्याची अंघोळ त्यालाच करायला
आवडते. तर ही अंघोळ तरी कशी ‘भडा भडा’ चार तांबे (‘जग की मग’ MUG तो
!) पाणी अंगावर इकडून तिकडून दोनदा, मध्येच साबण लावून ओतून घ्यायचं इतकंच. गंमत
म्हणून त्याच्या या असल्या अंघोळीला कावळ्याची अंघोळ म्हणताना आज त्याला हळद्याची कावळे
अंघोळ दाखवायला मिळाली. निसर्गातली गंमत सारी ती ! त्याला म्हटलंही, कावळाही असंच
करतो. थोडफारं पाणी कुठं दिसलं की त्यात आपले पंख ओले करतो. इकडून तिकडून
स्वत:च्या अंगावर थोडेसे पाणी उडवून घेत असतो. असो..!
झाडांना पाणी
घालताना कधीकधी थोडंस पाणी पानांवर शिंतडण्याची आम्हाला खूप जुनी सवय आहे. उन्हाळ्याच्या
दिवसात तर पाणी शिंतडलेल्या या पानांत कोणनाकोण कायमचं कावळे अंघोळ करताना भेटतात.
आज हळद्याला अंघोळ
करताना, कोरोना लॉकडाऊनमुळं निरखणं झालं. कदाचित पाण्यात डुबकी मारायला
आवडत असणाऱ्या या हळद्याला ही कावळे अंघोळ जितकं समाधान देऊन गेली तितकीच
आम्हालाही !
धीरज वाटेकर
चिपळूण
 |
| दैनिक रत्नागिरी एक्सप्रेस ३ एप्रिल २०२० |
कोणत्याही टिप्पण्‍या नाहीत:
टिप्पणी पोस्ट करा