बुधवार, २२ जून, २०१६

कपिलाषष्टी योग:राखाडी रंगाचा पिसारा फुलवलेला मोर

15.12.2015

देवांचा सेनापती कार्तिकेय आणि वाग्देवी सरस्वती यांचे वाहन असलेला सर्वांगसुंदर मोर हा भारताचा साऱ्या जगाने मान्यता दिलेला राष्ट्रीय पक्षी. मोर नाचत असतांना त्याची पिसे सप्तरंगासारखी दिसतात. साधारणत: आकाशात ढग गोळा झाले की मोर नाचतो. तेव्हा त्याची पिसे गळतात. निसर्गनियमाप्रमाणे तशीही ती औगस्टनंतर गळतात. उन्हाळ्यात ती पुन्हा येतात. मादीला आकर्षीत करणे हा या पिसार्याचा मुख्य उद्देश. मोराच्या लांबच लांब पिसार्याची लांबी, त्याच्या एकूण शरीराच्या ६०% इतकी असते. मोराच्या ह्या लांबलचक पिसार्याखाली राखाडी रंगाची पिसं असतात. यांच काम म्हणजे ह्या पिसार्याला आधार देणं. ही मोरपिसं जितक्या वेळेस ही गळून पडतात, तितक्या वेळेस ती पुन्हा येत रहातात. त्यामुळे गळलेली राखाडी रंगाची पिसे असलेला मोर सहसा पिसारा फुलवताना, नाचताना, बागडताना दिसत नाही, कारण त्यात काही गंमत नाही आणि मुख्यत्वे त्या पिसार्याने तो मादीला आकर्षित करू शकत नाही. हे जरी निसर्गनियमित तत्व असले तरी तत्वाला अपवाद असतातच. असाच अपवादात्मक "राखाडी रंगाचा पिसारा फुलवलेला मोर" आम्हाला नुकताच आमच्या चिपळूणातील ओरायन इन्स्टिट्यूट ओफ सायन्सच्या "विद्यान अभ्यास दौरा" दरम्यान चिन्चोलिमोराची येथे दत्तात्रय थोपटे यांच्या कृषि पर्यटन केन्द्र मुक्कामी पाहायला आणि सुदैवाने क्‍लिक करायला मिळाला. अक्षरश: कपिलाषष्टीचा योग जुळून आल्यासारखे वाटले. 
 

लेखन आणि छायाचित्रे : धीरज वाटेकर

कोणत्याही टिप्पण्‍या नाहीत:

कोकणच्या सांस्कृतिक बंधातील उमाळा

            कोकणी माणूस जगाच्या पाठीवर कुठेही असला आणि त्याच्या कानावर ओळखीचा आवाज पडला की त्याच्यातल्या ‘कोकणी’ जाणीवा अलगद फुलत जातात. या ...